Difference Day 2025: VUB en ULB eren moedige stemmen voor persvrijheid

Prijs voor vrije meningsuiting gaat naar Rwandese journalist Samuel Baker Byansi en Italiaans onderzoeksplatform IRPI

Op 2 mei 2025, naar aanleiding van Difference Day in Bozar, reiken de Vrije Universiteit Brussel en de Université libre de Bruxelles de jaarlijkse Honorary Title for Freedom of Expression uit aan Samuel Baker Byansi en het Italiaanse onderzoekscollectief IRPI (Investigative Reporting Project Italy). Beide laureaten worden geëerd voor hun onverzettelijke inzet voor vrije en kritische journalistiek in bijzonder moeilijke omstandigheden.

Samuel Baker Byansi: journalistiek als mensenrechtenactivisme

De Rwandese journalist Samuel Baker Byansi is een uitgesproken stem in de regio van de Grote Meren. Als onderzoeksjournalist, auteur en mensenrechtenactivist brengt hij thema’s als corruptie, conflict en veiligheid aan het licht. Zijn kritische houding tegenover het Rwandese regime dwong hem tot ballingschap, maar zijn werk blijft weerklinken in publicaties zoals Le Monde, The Guardian, Knack en Le Soir.

Byansi is ook medeoprichter van M28 Investigates, een platform dat jonge journalisten in Sub-Sahara-Afrika opleidt en ondersteunt. Hij speelde een centrale rol in historische rechtszaken die bijdroegen aan een betere bescherming van journalisten en klokkenluiders in de regio.

Volgens Alicja Gescinska, voorzitter van PEN Vlaanderen, belichaamt hij de idealen van het vrije denken: “Het vergt moed om aan kritische journalistiek te doen in een land waar kritische stemmen monddood worden gemaakt.”

IRPI: diepgravende journalistiek in de schaduw van de macht

Het Investigative Reporting Project Italy (IRPI) werd in 2011 opgericht door een groep jonge journalisten met een gedeelde missie: langdurig en diepgravend onderzoek voeren naar de structuren achter georganiseerde misdaad, corruptie en machtsmisbruik. Sindsdien groeide IRPI uit tot een toonaangevende speler in de internationale onderzoeksjournalistiek.

IRPI werkte onder meer mee aan grote grensoverschrijdende projecten zoals de Panama Papers en Suisse Secrets, en richtte het multimediale platform Irpimedia op. Met Irpileaks, een beveiligd kanaal voor klokkenluiders, garanderen ze bronbescherming en ethische integriteit.

Volgens Ides Debruyne van Journalismfund Europe is internationale samenwerking de sleutel: “Laat IRPI een inspiratie zijn voor jonge journalisten wereldwijd die hun werk doen onder politieke druk.”

Difference Day: een podium voor vrije stemmen

Difference Day werd in 2015 opgericht na de aanslag op Charlie Hebdo als teken van solidariteit met bedreigde journalisten wereldwijd. Initiatiefnemer was wijlen Caroline Pauwels, voormalig rector van de VUB. De dag groeide uit tot een internationaal erkend platform onder de bescherming van het Europees Parlement en UNESCO. Bozar, de Erasmushogeschool, ULB en tal van mediapartners ondersteunen het evenement.

Onder de slogan “Speak Freely, Listen Respectfully, Different Opinions Matter” blijft Difference Day inzetten op bewustwording rond vrijheid van meningsuiting als fundament van de democratie.

📅 Difference Day 2025 vindt plaats op vrijdag 2 mei in Bozar, vanaf 12u00.

Lees meer